บ้านทรงไทย
บ้านไทย หรือบ้านทรงไทย เป็นบ้านรูปแบบเฉพาะของไทยซึ่งมีทั้งของภาคกลาง และภาคอื่น ๆ ก่อสร้างด้วยไม้เป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากบ้านไทย หรือเรือนไทยนั้นจะสร้างเป็นหลัง ๆ ซึ่งการที่จะเอ่ยถึงบ้านนั้นคนไทยมีคำพูดที่ใช้ในภาษาอยู่มาก เช่น ปลูกบ้าน ปลูกเรือน หรือสร้างบ้าน แต่คำว่าการมีเรือนมักใช้สำหรับหญิงหรือชายที่ยังเป็นโสดยังไม่ได้สมรสก็ได้ แต่ความหมายในเรื่องบ้านเรือนก็หมายความว่าการมีบ้านมีเรือนมีครอบครัวนั่นเอง
เรือนหมู่ คือ บ้านไทยที่ปลูกอยู่ในที่เดียวกัยหลายหลัง มีระยะการต่อเชื่อมหรืออาณาเขตเดียวกัน เป็นบ้านที่มีนอกชานตอดต่อกันได้ตลอด สามารถเดินจากหลังหนึ่งไปยังอีกหลังหนึ่งได้โดยไม่ต้องลงมาเดินข้างล่าง ส่วน เรือนบ้านที่เป็นเรือนบริวาล ก็จะเป็นหลังเล็ก ๆ ที่มีห้อง และชานเรื่องที่เป็นของตัวเองจะเป็นกี่หลังก็สุดแล้วแต่ว่าจะมีผู้อาศัยอยู่มากน้อยเท่าใด เป็นการอยู่รวมกันเป็นครอบครัวใหญ่อย่างคนสมัยโบราณ เรือนหลังใหญ่หรือหลังที่เป็นประธานจะอยู่ตรงกลาง
ส่วนเรือนหลังเล็กหรือเรือนบริวาล จะอยู่โดยรอบหรือเป็นเรืองที่เรียกว่า หอรี เพราะปลูกไว้ตามความยาวมีเรือนอื่นประกอบ เรือนประธานส่วนใหญ่แล้วจะเป็นเรื่องของคหบดีหรือข้าราชการผู้ใหญ่ เป็นเรื่องที่มีความใหญ่มีอาณาบริเวณที่ใหญ่กว่าเรื่องบริวาลอย่างเห็นได้ชัด อาจมีที่สำหรับให้ผ่อนคลายด้วยการเลี้ยวสัตว์ เช่น นก หรือสำหรับปลูกต้นไม้เพื่อให้ความสดชื่นซึ่งส่วนใหญ่แล้วก็จะเป็นไม้เถาหรือไม้ดอกซึ่งมีกลิ่นหอม
แบบบ้านเรือนไทย อาจปลูกเป็นบ้านแฝดสองหลังติดกัน แยกหลังคาและมีส่วนอื่นที่ยังเชื่อมติดกันอยู่ มีส่วนที่ยังต้องใช้ร่วมกัน ส่วนใหญ่จะสร้างด้วยไม้มีหลังคาทรงสูง ส่วนฝาจะเป็นฝาลูกฟัก ที่สามารถยกถอดประกอบได้ ใต้ถุนสูงเป็นบ้านเรือนไทยที่นิยมปลูกสร้างกันมากในภาคกลาง โดยเฉพาะริมแม่น้ำ หรือริมลำคลอง เพราะจะสามารถใช้น้ำได้โดยสะดวกกว่าปลูกในที่เนิน และจะใช้แม่น้ำลำคลองเป็นที่สัญจรไปมาได้เป็นอย่างดีเป็นที่สะดวกในการคมนาคมในสมัยนั้น
บ้านทรงไทยภาคกลาง จะประกอบด้วยเรือนนอนใหญ่ เรือนนอนเล็ก เรือนครัวส่วนใหญ่จะก่อสร้างด้วยไม้สักทองทั้งหลัง ส่วนขนาดก็ขึ้นอยู่กับว่ามีผู้อยู่อาศัยมากน้อยแค่ไหน ไม่มีการกำหนดขนาดที่แน่นอน แต่เรือนไทยมีลักษณะที่เป็นการเฉพาะต้องเป็นเรือนที่ม่หลังคาทรงสูง แหลมขึ้นด้านบน ฝาบ้านต้องทำเป็นลูกฟัก ส่วนใต้ถุนจะต้องสูงสามารถเดินทะลุถึงกันได้
